Εικόνα Διαδικτύου: Μεγάλο το δίλημμα για τον Οδυσσέα.
.
“Πώς να πω στην Πηνελόπη ότι θα την…. εγκαταλείψω ξανά”; “Πραγματικά” θέλω και πρέπει να μείνω. Το οφείλω στην υπέροχη γυναίκα μου. “Ποιητικά”….. όμως επιβάλλεται να….(ξανα) φύγω….! (Εντολη… Ομήρου).
.
Το “πραγματικό” και το “ποιητικό” στον ΠΡΩΤΟ παγκοσμίως Έλληνα ΛΟΓΟΤΕΧΝΗ Όμηρο, όπως και σε κάθε ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ… έκτοτε (!) ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ άλλωστε).
.
Ποιητικός χρόνος και πραγματικός χρόνος στην Οδύσσεια.
Μια διευκρίνιση: Και ο πραγματικός χρόνος (το ποιητικό παρόν) είναι… μέρος του ποιητικού χρόνου. Ή πιο συγκεκριμένα και οι “41” ημέρες της…. “πραγματικής (!) Οδύσσειας” που μας λέγανε στο σχολείο, είναι μέρος…..
.
….. της “μίας και αδιαιρέτου, της ενιαίας Οδύσσειας” (!!!)
.
Ωστόσο γίνεται η διάκριση. (ακολουθώ τις τεχνοκριτικές επιταγές των ειδημόνων, με κάποιες διαφωνίες ως προς την ορολογία).
.
Τί είναι “ποιητικός” χρόνος. Με παράδειγμα (πιο απλό δεν γίνεται).
— Η Ευρύκλεια πλένει τα πόδια του Οδυσσέα (πραγματικός- παροντικός χρόνος μισής, έστω μιας ώρας)
— Κάποια στιγμή αναγνωρίζει την ουλή, το τραύμα στον γλουτό του Οδυσσέα και φυσικά και τον ίδιο τον Οδυσσέα. Έτοιμη να βάλει τις φωνές….
.
—-Ο Όμηρος εδώ “σταματάει” τον πραγματικό χρόνο και….. (ποιητική αδεία) μας αφηγείται την ιστορία του τραύματος (ποιητικός χρόνος).
(Οι ειδήμονες αυτό το…. ονομάζουν “επιβράδυνση”….! Δείτε με τί αρχίζουν να…. “φορτώνουν” το Ομηρικό αριστούργημα….)
.
—Επανέρχεται στον…. πραγματικό χρόνο, όταν ο Οδυσσέας πιάνει από τον λαιμό την Ευρύκλεια λέγοντάς της ούτε λίγο ούτε πολύ: “Καλομάνα, δεν θα διστάσω να σε σκοτώσω, αν σου ξεφύγει το παραμικρό για ό,τι είδες”.
.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ :
“πραγματικός χρόνος”= είναι ο παροντικός χρόνος, το ποιητικό παρόν
“ποιητικός χρόνος”= παρένθετη πληροφόρηση, μνήμες, προϊδεασμός. (θεωρώ άστοχη την…. ισχύουσα ορολογία: εγκιβωτισμός, επιβράδυνση).
.
Γιατί όμως αυτή η (ψευτο) διάκριση είναι απαραίτητη Δραματουργικά.
.
Ας δούμε δύο τρία παραδείγματα:
1) Αν συγκεντρώσουμε όλα όσα διαδραματίζονται στο καλύβι του ΕΥΜΑΙΟΥ, δηλαδή κουβεντούλα, αναμνήσεις, μαγειρεμα, πρώτο πιάτο, δεύτερο πιάτο, καφεδάκια, κυκεώνες (= κοκτέιλς, αναψυκτικά), συνάντηση- αναγνώριση Οδυσσέα με Τηλέμαχο κλπ)
δεν θα χρειαστούμε για αυτές τις παροντικές και ποιητικές προεκτάσεις, παραπάνω από…… μερικές ώρες.
.
Η ΟΔΥΣΣΕΙΑ όμως “ΧΡΕΩΝΕΤΑΙ” με 4 ημέρες πραγματικού χρόνου.
.
Μάλιστα τις 2 (δύο) από τις τέσσερις αυτές ημέρες, που ο Όμηρος στρέφει την κάμερα στον Τηλέμαχο, ο Οδυσσέας δεν… κάνει απολύτως τίποτα. Ποιητικά… ανενεργός. Απλώς ταλαιπωρεί τον Εύμαιο να στρώνει και να ξεστρώνει φλοκάτες…. και να του ετοιμάζει πρωινό…!
.
Αντίστροφη σχέση Ποιητικού και Πραγματικού χρόνου
2) φαίακες
Ο Πραγματικός χρόνος (Ναυσικά – παλάτι Αλκίνου- φιλοξενία- αναχώρηση) είναι 3-4 μέρες.
Η ΟΔΥΣΣΕΙΑ όμως αποκτάει τον ΜΟΝΑΔΙΚΟ παγκοσμίως ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ της…. “Οδύσσειας”, καθώς, μέσα σ’ αυτές τις 3 ημέρες (!!!), ΠΛΟΥΤΙΖΕΤΑΙ με τον Ποιητικό Χρόνο (!!!) του….. ΔΕΚΑ-ΧΡΟΝΟΥ “ΝΟΣΤΟΥ” (παρά 41 ημέρες).
.
Άλλη σχέση, ιδιαίτερα σημαντική, Ποιητικού και Πραγματικού χρόνου
.
3) Μνηστήρες.
Στην περίπτωση των ΜΝΗΣΤΗΡΩΝ, Πραγματικός (8-10 ημέρες) και Ποιητικός χρόνος (3 χρόνια) Παρουσίας τους ΤΑΥΤΙΖΟΝΤΑΙ
ιδοφυώς, μέσα από τον ΙΔΙΟ, ΕΞΑΡΧΗΣ “ασεβή και αλαζονικό” χαρακτήρα τους και την ΡΟΥΤΙΝΑ της ΙΔΙΑΣ θρασύτατης Συμπεριφοράς. (Είναι αρκετή 1 ημέρα):
.
Ο Όμηρος δηλαδή αφήνει να εννοηθεί πως ό,τι έκαναν 1 μέρα πραγματικού χρόνου, το ίδιο έκαναν καθημερινά στα 3 χρόνια του ποιητικού χρόνου.
.
Έτσι όμως εξυπηρετείται η μιά (!) από τις 3 μορφές “ΕΚΔΙΚΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ”, όπως τις σχεδίασε ο Όμηρος και την “χρέωσε” (ανέθεσε) στον Οδυσσέα. ΔΗΛΑΔΗ:
.
—-Ο Οδυσσέας θα αρνηθεί να αναγνωρίσει “κακούς” και “λιγότερο
κακούς” (ποιητικά ΙΔΙΟΦΥΕΣΤΑΤΗ η ΕΠΙΝΟΗΣΗ από τον Όμηρο του επεισοδίου με τον “όχι και τόσο κακό” μνηστήρα ΛΕΙΩΔΗ, να ζητάει μάταια “έλεος” από τον Οδυσσέα, ραψ. χ).
.
ΟΛΟΙ οι μνηστήρες ίδιοι, θα έχουν και την ίδια τύχη.
.
Θέλει να πει ο Όμηρος (ΚΑΙ) κάτι άλλο με αυτήν την Ταύτιση ποιητικού και πραγματικού χρόνου στην περίπτωση της παρουσίας των ΜΝΗΣΤΗΡΩΝ; Σίγουρα. Τί όμως;