Σκηνή από άλλη τραγωδία του Ευριπίδη.
.
Πρέπει η Ερμιόνη να είναι πάνω από 20 ετών, ως γνήσια κόρη του Μενέλαου και της Ελένης. Άρα η…. ανωριμότητά της, η στοχοποίηση, για όλα, της Ανδρομάχης, πρέπει να αναζητηθούν σε προσωπικά βιώματα και σε προβλήματα στις σχέσεις της με τον άνδρα της ΝΕΟΠΤΟΛΕΜΟ (γιο του ΑΧΙΛΛΕΑ, που ως γνωστον σκότωσε τον Έκτορα).
.
Η Ερμιόνη σίγουρα δεν μιλάει “σαν Σπαρτιάτισσα” . Αναρωτιέται κανείς πού πήγαν ο ορθολογισμός, η αυτοπειθαρχία, η φρόνηση της Σπαρτιάτικης Αγωγής.
Σχεδόν… παραληρεί.
.
Ποια ευρύτερα πανανθρώπινα θέματα λοιπόν θέτει ο Ευριπίδης;
.
Η ΕΡΜΙΟΝΗ
Εκπλήσσει με ένα παραλήρημα αλαζονικού λόγου ενός “πλουσιοκόριτσου”, του οποίου οι “αξίες” αρχίζουν και τελειώνουν στον πλούτο και την ισχύ των γονιών του:
Ερμιόνη: Όλα αυτά τα χ ρ υ σ ά στολίδια στα μαλλιά μου και τα πέπλα που μου στολίζουν το σώμα
δεν είναι νυφιάτικα δώρα του άντρα μου.
Είναι από τη Σπάρτη. Π ρ ο ί κ α μ ο υ.
Του π α τ έ ρ α μου είναι.
για…. να μπορώ να μιλάω ελεύθερα.
.
Απευθύνεται αναίτια με υπερφίαλο αφ’ υψηλού απαξιωτικό ύφος στις “κατώτερες” Φθιώτισσες.
Αυτά τα λέω να τα ακούσετε ε σ ε ί ς….. γ υ ν α ί κ ε ς της Φθίας.
Συμπλεγματική και ανασφαλής η Ερμιόνη……στρέφεται πάλι στην Ανδρομάχη
Όσο για σένα, είσαι…. σκλάβα….. Και από αρπαγμένο λάφυρο (!)……..
.
……..κάνοντας αυθαίρετες και άδικες υποθέσεις σε βάρος της Ανδρομάχης
θέλεις να γίνεις Κυρά στο παλάτι και να πάρεις τη θέση μου.
Να με διώξεις.
Τα δικά σου μάγια έκαναν τον άντρα μου να με αποφεύγει.
Ε σ ύ φ τ α ι ς που δεν μπορώ να κάνω παιδιά.
.
Ενισχύει τις αυθαίρετες υποθέσεις με προκαταλήψεις συλλογικής ευθύνης:
Αυτά εσείς….. οι Ασιάτισσες τα ξέρετε καλά, σαν μάγισσες που είσαστε.
.
Ο άγριος Εκδικητικός λόγος της Ερμιόνης φαίνεται αναπόφευκτος:
Θα πληρώσεις όμως. Θα…. πεθάνεις.
.
απάνθρωπη η σκληρότητά της Ερμιόνης κι ενώ γνωρίζει ότι η Ανδρομάχη “συρθηκε” σκλάβα στην Ελλάδα και κοιμάται με τον άνδρα της παρά την θέλησή της, της υπενθυμίζει τραγικές προσωπικές στιγμές της…
Εδώ δεν υπάρχει Έκτορας. Δεν είναι ο Πρίαμος με τα πλούτη του.
Είναι Ελλάδα.
Είσαι άθλια, που έφτασες στην άκρη του κόσμου και
κ ο ι μ ά σ α ι με το γ ι ο του φονιά του άντρα σου και με το φονιά κάνεις…. παιδιά.
.
Και πάλι οι προκαταλήψεις. Άλλοθι ο φασισμός της συλλογικής ευθύνης
Αλλά τέτοιοι είσαστε…… εσείς όλοι οι βάρβαροι.
Αιμομίκτες.
Ο πατέρας κοιμάται την κόρη, η μάνα τον γιο, ο αδελφός την αδελφή. Άνθρωποι μιας οικογένειας και σκοτωνόσαστε.
Κανένας νόμος δεν σας εμποδίζει (!!!)
.
Ο Ευριπίδης όμως
δεν ενδιαφέρεται να εκθέσει την Ερμιόνη, την… όποια Ερμιόνη.
Στόχος του Ποιητή είναι η ανατομία της ανθρώπινης Ψυχολογίας, ως ελεγχόμενης, στις οριακές στιγμές της, από τα ένστικτα, παρά από την Αγωγή- Παιδεία.
Έτσι με δύο στίχους του, ξεχνάμε την μαινόμενη, γεμάτη μίσος, γυναίκα και βλέπουμε
τελικά ένα…. αδύναμο ανασφαλές κορίτσι, που ζητάει αυτό που ΔΙΚΑΙΟΥΤΑΙ: την αξιοπρέπειά του…. (την διαπροσωπική σχέση).
Λοιπόν μ η ν μας κ ο υ β α λ ά ς τα αίσχη σου εδώ τώρα…..
.
…..και βάζοντας στο στόχαστρό της τώρα και… τον Νεοπτόλεμο, τον άνδρα της, θα πει:
….. Είναι ντροπή ένας άντρας να κρατάει στο κρεβάτι του…. δυο γυναίκες.
.
Και με μια τελευταία κουβέντα ο Ευριπίδης, ένα αλαζονικό και εκδικητικό πλάσμα, το μετουσιώνει σε τραγικό πρόσωπο.
Ένα πρόσωπο που νομίζει ότι μπορεί να αλλάξει την μοίρα του, αλλά συντρίβεται από υπέρτερες δυνάμεις, που επιβάλλουν μια συλλογική (μαλλον… βαρβαρικώς μαζική) “ηθική”,
αντίθετη και ξένη προς την εξατομικευμένη:
Σχεδόν μονολογώντας θα πει:
Κι ο άντρας και η γυναίκα θέλουν
την τ ι μ ή τους (!) το κ ρ ε β ά τ ι τους
να τα ορίζουν μόνο αυτοί.
.
Υ.Γ Ο λόγος- απάντηση της Ανδρομάχης είναι ένα υπέροχο μνημείο σύνεσης, ρεαλισμού, αλλά και γυναικείας αισθαντικότητας,
παρά τις ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ ενδεχόμενα πολλών γυναικών, που βρίσκουν
υπερβολικά….”γυναικείες” τις αντιλήψεις της Ανδρομάχης, για τις σχέσεις ανδρών-γυναικών
(σε επόμενο σημείωμα)
Ενδεικτικά και μόνο:
…. Όχι κοπέλα μου, δεν φταίνε τα μάγια μου, αν δεν σε θέλει ο άντρας σου.
Τρόπο δεν ξέρεις. Τη…. δύναμή του δεν ξέρεις.
Δεν είναι η ομορφιά. Οι….. τρόποι μας είναι που…. κερδίζουν τους άντρες μας.
Εσύ όμως, αν κάτι σε πειράξει, αμέσως αναφέρεις την Σπάρτη και τα μεγαλεία της, και κοροϊδεύεις τη Σκύρο του άντρα σου………! κλπ. κλπ