Ταῦτ᾽ οὖν ἐγνωκότες , ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, φημὶ δεῖν ἐθελῆσαι χρήματα εἰσφέρειν προθύμως
Ο Δημοσθένης, ως ένας “φοβισμένος” πολίτης, επιστρατεύει την ρητορική του δεινότητα όχι να πείσει,
αλλά τουλάχιστον να μην προκαλέσει, υπενθυμίζοντας τα αυτονόητα για μια ευνομούμενη Πολιτεία.
Η αμηχανία του να μιλήσει “ευθέως” σε ηγεσία και λαό, να πει τα πράγματα με το όνομά τους, προφανής:
.
“Λέω ότι… πρέπει (!) να…. θελήσετε (!)… να συνεισφέρετε (!) χρήματα με… προθυμία” (!)
.
Ο Α’ Ολυνθιακός , εκφωνείται από τον Δημοσθένη το 349 π.Χ., σε μια παρακμασμένη και υπό διάλυση
Αθηναϊκή Δημοκρατία. Είναι συγκλονιστικός λόγος, όχι μόνο για όσα λέει ευθέως, αλλά γι’ αυτά που αφήνει να υπονοηθούν. Γι’ αυτά που συνυποδηλώνει (!) στο βασικό σκεπτικό του λόγου:
Μια εικόνα πλήρους, σε όλα τα επίπεδα, συλλογικά και προσωπικά, αναίρεσης της πάλαι ποτέ ένδοξης Αθηναικής Δημοκρατίας, είναι ο λόγος αυτός. Και μόνο η έκκληση μέσω της λέξης “προθύμως”… εθέλειν ακούειν (!) και “προθύμως”…. εισφέρειν , δείχνει την αχρήστευση του ΠΥΛΩΝΑ της Αθ. Δημοκρατίας, την εικόνα του “μετέχοντος, ενεργού Πολίτη”.
(το… αχρείον του Θουκυδίδειου Επιταφίου).
.
Δημοσθένους λόγοι… 2013.
Σημείωση: Τα σχόλια είναι ενδεικτικά και απλώς βοηθητικά.
1) ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, νομίζω … προθύμως ἐθέλειν ἀκούειν τῶν βουλομένων συμβουλεύειν
( Δεν νομίζω! Από συμβουλές, ειδημόνων, έχουμε χορτάσει και έχουμε… καεί. Όχι… άλλες «συμβουλές» !)
.
2) ἡμεῖς, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, οὐκ οἶδ᾽ ὅντινά μοι δοκοῦμεν ἔχειν τρόπον πρὸς αὐτά.
( Εδώ συμφωνούμε: Πράγματι, όπως τότε, έχουμε και σήμερα μπερδευτεί. Φανερή και πλήρης
η αμηχανία μας ).
η αμηχανία μας ).
.
3) Πανούργος ων και δεινός ούτος…. τὰ μὲν εἴκων, τὰ δ᾽ ἀπειλῶν
(Η μέθοδος των ισχυρών όντως, παραμένει διαχρονικά η ίδια: την μια καρότο- την άλλη μαστίγιο)
.
4) ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τοῦτο ὃ δυσμαχώτατόν φαίνεται, βέλτιστον ὑμῖν εστιν.
(Σωστά! Πώς όμως τα…. δυσ-μαχότατα αυτά, θα αλλάξουν υπέρ μας;)
.
5) νῦν οὐ περὶ δόξης οὐδ᾽ ὑπὲρ μέρους χώρας πολεμοῦμεν,
ἀλλά περί ἀνδραποδισμοῦ τῆς πατρίδος.
( Πώς τα καταφέρνουμε αλήθεια
και (τα) φτάνουμε τα πράγματα κάθε φορά στο….. “νυν υπερ πάντων ο αγών” και στην…. ανάγκη “ηρώων”).
και (τα) φτάνουμε τα πράγματα κάθε φορά στο….. “νυν υπερ πάντων ο αγών” και στην…. ανάγκη “ηρώων”).
.
6) ταῦτ᾽ οὖν ἐγνωκότες , ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, φημὶ δεῖν ἐθελῆσαι χρήματα εἰσφέρειν προθύμως
(ο φόβος του να μιλήσει “ευθέως” σε ηγεσία και λαό, να πει τα πράγματα με το όνομά τους, προφανής:
“Λέω ότι… πρέπει, να…. θελήσετε… να συνεισφέρετε χρήματα με… προθυμία” (!)
.
7) οὐ δεῖ τοιοῦτον, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, παραπεπτωκότα καιρὸν ἀφεῖναι,
οὐδὲ παθεῖν ταὐτὸν ὅπερ ἤδη πολλάκις πρότερον πεπόνθατε.
(Μυαλό δεν λέμε να βάλουμε, όσο και αν τα ίδια “πεπόνθαμεν πολλάκις πρότερον».
Από χαμένες ευκαιρίες= παραπεπτωκότες καιρούς, τίποτα άλλο)
.
8) ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τὸ ἀπολωλεκέναι πολλά, τῆς ἡμετέρας ἀμελείας ἄν τις θείη δικαίως.
(Πολύ σημαντική αυτή η προσεκτικα διατυπωμένη άποψη: Όντως είναι δίκαιο, επιβάλλεται να αρχίσουμε να αναγνωρίζουμε και τις δικές μας ευθύνες= ημέτερες….αμέλειες, για το… “πολλά απολωλεκέναι”)
Και είναι απαραίτητο αυτό γιατί, όπως πολύ σωστά επισημαίνει και επιμένει αμέσως παρακάτω:
9) οἱ μὴ χρησάμενοι τοῖς καιροῖς ὀρθῶς, οὐ μνημονεύουσι εἰ συνέβη τι παρὰ τῶν θεῶν χρηστὸν·
καθότι (σύμφωνα με την διαχρονική ανθρώπινη…. στενοκαρδία) αδίκως πολλές φορές:
.
πρὸς γὰρ τὸ τελευταῖον ἐκβὰν ἕκαστον τῶν πρὶν ὑπαρξάντων κρίνεται.
σε συνδυασμό με το:
-πολλάκις ημεῖς, ἐν ὀργῇ ποιούμεθα οὐ τοὺς αἰτίους, ἀλλὰ τοὺς ὑστάτους περὶ τῶν πραγμάτων εἰπόντας,
(= ο ορισμός του λαϊκισμού και της δημαγωγίας)
.
Η συνέχεια ασχολίαστη. Θα τραβούσε σε μάκρος το σημείωμα.
( απλώς περιορίστηκα σε φράσεις του Α’ Ολυνθιακού που έμειναν παροιμιώδεις)
Αν μή τι άλλο παρουσιάζουν αρχαιογνωστικό ενδιαφέρον.
.
Με κάποιες μικρομετακινήσεις λέξεων, το νόημα είναι
επαρκώς κατανοητό.
επαρκώς κατανοητό.
Να το ξαναπούμε και να το λέμε συνέχεια: “Μιλώντας και διδασκόμενοι την Ελληνική μας Γλώσσα, μιλάμε και διδασκόμαστε ΚΑΙ την μητρική μας γλώσσα, την Αρχαία Ελληνική”.
-ὥσπερ οἱ δανειζόμενοι ῥᾳδίως ἐπὶ τοῖς μεγάλοις τόκοις,
ευπορήσαντες επ’ολίγον, ύστερον και των αρχαίων απέστησαν
(=στερούνται, χάνουν και όσα είχαν πριν τον δανεισμό)
(=στερούνται, χάνουν και όσα είχαν πριν τον δανεισμό)
.
–τὸ μὲν οὖν ἐπιτιμᾶν, ῥᾴδιον καὶ παντὸς ανθρώπου εστί….
.
–δεῖ χρημάτων, καὶ ἄνευ τούτων οὐδὲν ἔστι γενέσθαι τῶν δεόντων.
.
– πολλάκις δοκεῖ…. τὸ φυλάξαι τἀγαθὰ τοῦ κτήσασθαι χαλεπώτερον εἶναι.
.
– τοῖς νουν έχουσιν, ἡ ὕβρις καὶ ἔτι ἡ τῶν πραγμάτων αἰσχύνη, οὐδεμιᾶς ἐλάττων ζημίας
(Σε ελεύθερη απόδοση αυτό:
Για ανθρώπους με νου και αξιοπρέπεια, η προσβολή, η ντροπή= το διεθνές ρεζιλίκι,
δεν θεωρείται μικρότερη ζημιά από οποιαδήποτε άλλη ).
.
Σημείωση: Πέρα από το όποιο Γραμματολογικό- αρχαιογνωστικό ενδιαφέρον, δεν μας προβληματίζει κάπως το γεγονός, ότι το βασικό σκεπτικό ενός… αρχαίου ρητορικού λόγου (349 π.Χ), αυτούσιο (!) επικαιροποιείται με τόση αμεσότητα, εν έτει 2013 (!), όπως δείχνουν τα σύντομα σχόλια;
Και όχι στη βάση “ηθικών παραγγελμάτων” μόνο, αλλά πραγματικών δεδομένων νοοτροπίας και συμπεριφοράς.