“… η Ομηρική Πηνελόπη ΔΕΝ είναι “ευτυχισμένη”, ΟΥΤΕ και θα είναι ποτέ, ακόμη και μετά την επιστροφή του Οδυσσέα”!!!
Από τις τρεις …. “Πηνελόπες” ( την Ομηρική, την Οβιδιακή, την Αυγούστεια), ζει και…βασιλεύει, ΜΟΝΟ, η τρίτη, συντηρώντας, μέχρι και σήμερα, την ΨΕΥΔΕΠΙΓΡΑΦΗ εικόνα της (δήθεν Ομηρικής) “αφοσιωμένης” Πηνελόπης!
Η Πηνελόπη θρηνεί κρατώντας το τόξο του Οδυσσέα
Angelica Kauffmann (1741 – 1807)
μιας ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΗΣ(!!!) γυναίκας ,
ΦΙΛΟΤΕΧΝΕΙ ο ιδιοφυής ΟΜΗΡΟΣ,
στο ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ αριστούργημα της ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ, των 12.500 στίχων !
ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΟΝΤΑΣ(!) ένα σύστημα,
που ήθελε (και θέλει) … “επί παντός” ΥΠΟΛΟΓΗ μόνο την ΓΥΝΑΙΚΑ,
και που την “ΥΠΑΚΟΗ” της, την βαφτίζει,
μέχρι (και) σήμερα….ΑΦΟΣΙΩΣΗ!
Αυτά γράφαμε, σε προηγούμενο σημείωμα στην ιστοσελίδα.
Είναι η μία από τις τρεις “υποστάσεις”, με τις οποίες, ο Όμηρος, παρουσιάζει έναν από τους κεντρικούς γυναικείους χαρακτήρες. Ας τις δούμε:
1)Γυναίκα που υποφέρει, βιώνοντας την σκληρότητα μιας ανδροκρατούμενης κοινωνίας, 2)Γυναίκα που αντιδρά και διεκδικεί μέρος των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειάς της, και η 3η υπόσταση: Γυναίκα που (οφείλει να) δείχνει προς τα έξω υπάκουη και συμβιβασμένη, οικειοθελώς (η…χαρά των ΗΘΙΚΟΛΟΓΩΝ)! (1)
Ευτυχώς οι εικαστικοί καλλιτέχνες (και πρέπει να μελετηθεί το θέμα από ειδικούς), έχουν συλλάβει πολύ σωστά τον …υπονοούμενο Όμηρο, δηλαδή τον αληθινό Όμηρο! Στον πίνακα, η Πηνελόπη ΔΕΝ είναι “ευτυχισμένη”, ΟΥΤΕ και θα είναι,ακόμη και μετά την επιστροφή του Οδυσσέα!
Το θέμα μοιάζει να είναι ιδιαίτερα πολύπλοκο.Θα το προσεγγίσουμε με την λογική των “στιγμιότυπων” και της…καθημερινότητας. Στο παρόν σημείωμα θα καταγράψουμε, ασχολίαστα, ΠΩΣ…στολίζουν την Πηνελόπη, ο σύζυγος-Οδυσσέας και ο γιος-Τηλέμαχος.
Η Πηνελόπη, είχε την…αναίδεια(!), να παραμείνει διστακτική, επιφυλακτική, απέναντι στον ξένο, που της ΕΙΠΑΝ(!!!) ότι είναι ο…πολυβασανισμένος άνδρας της.(ένα σχόλιο για την πολυεπίπεδη αισθαντικότητα του ιδιοφυούς δημιουργού:Δεν δικαιούται(!) η Γυναίκα να αμφισβητεί, ΟΥΤΕ και μπορεί να έχει την…πολυτέλεια να συνειδητοποιεί, αυτή η ίδια,ακόμη και ένα ΤΟΣΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ της γεγονός….! Ο ορισμός του αντρικού αυταρχισμού).
(Όπου “αναιδής” συμπεριφορά=το αναφαίρετο δικαίωμα ενός ανθρώπου, να διεκδικεί ένα ελάχιστο ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ χώρου)!
Εξαγριώνονται λοιπόν, σύζυγος και γιος, από την…αναιδή συμπεριφορά της!
Όχι, δεν την ξυλοφόρτωσαν(!!!) (2).Επί του παρόντος…….περιορίστηκαν σε αυστηρές “υποδείξεις” .Δείτε ορισμένες απ’αυτές ( ΟΔ. ραψ. ψ):( Σύμφωνα με το Ομηρικό Λεξικό Πανταζίδη, ο Όμηρος επινοεί και δύο, μοναδικές για την περίπτωση, λέξεις).
α)( άθλια μητέρα), “δύσμητερ”
β) (σκληρόκαρδη, η καρδιά σου είναι από πέτρα ), “σοι κραδίη εστί λίθοιο”
γ) (κακόψυχη, άτεγκτη) “απηνέα θυμόν έχεις”
δ)(άσπλαχνη, απάνθρωπη) “σχετλίη”
ε) (αλλόκοτη, παρανοϊκή,ψυχοπαθής, ιδιότροπη γυναίκα) “δαιμονίη γύναι”
στ) (με αδυσώπητη καρδιά) “κηρ ατέραμνον έχουσα”
Ναι! Για την Πηνελόπη, λέγονται!
Συμπερασματικά:
Για τον “χαρακτήρα” της Πηνελόπης, ο ιδιοφυής Όμηρος, καταστρώνει ένα αριστουργηματικό σχέδιο, ώστε και τα τότε ισχύοντα να μην προκαλέσει, αλλά συγχρόνως να φαίνονται καθαρά οι επαναστατικές ιδεολογικές του στοχεύσεις, που αφορούν στην ισότιμη θέση της ΓΥΝΑΙΚΑΣ….με την ελπίδα ότι, οι μελλοντικές γενιές, θα πιάσουν τα…υπονοούμενά του.
Δυστυχώς όμως, ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ, “στίβουμε” κυριολεκτικά το πολυσήμαντο αριστούργημα της ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ, για να καταλήξουμε σε δύο ΠΡΟΤΥΠΑ(!): την …πιστή και αφοσιωμένη Πηνελόπη! και τον Πολύπαθο-φιλόπατρι(!) Οδυσσέα, ο οποίος….
…..μετά από…τόσα κουραστικά ταξίδια,
και ΠΡΟΠΑΝΤΩΝ, μετά την υποδοχή ήρωα από το…σύστημα,
δικαιούται να απορεί και να λέει με τόση φυσικότητα:
ΟΔΥΣΣΕΑΣ: Μα , να μη μπορεί να λείψει κάποιος
ούτε……20 χρόνια από το σπίτι του !!!
Να, γιατί λέμε και ξαναλέμε…..ΟΜΗΡΟΣ….ΞΑΝΑ!
Σημείωση:(2) Την …ξυλοφορτώνουμε εμείς, αιώνες τώρα, κρατώντας την δέσμια μιας ψευδεπίγραφης εικόνας της!
(1) Μιλώντας για “ηθικολογία” και “ηθικολόγους”, για να μην πηγαίνει η σκέψη μας κατ’ευθείαν(!) σε θρησκευτικές αφετηρίες, αντιγράφω από μία πολύ ενδιαφέρουσα μεταπτυχιακή εργασία ( Β.Κυριλλίδου: “Δυο μυθικές ηρωίδες, στην υπηρεσία της Αυγούστειας προπαγάνδας”)
“Η εποχή του Αυγούστου απαιτούσε μια Πηνελόπη, που να μην μπορούσε να της προσάψει κανείς το παραμικρό ολίσθημα…..Έτσι έπλασαν μια ψευδή μεν, αλλά κατάλληλη προς μίμηση ηρωίδα, στα μέτρα των αυτοκρατορικών επιταγών….Κι ως ένα σημείο το πείραμα πέτυχε, αφού, ακόμη και στις μέρες μας, στο άκουσμα του ονόματος Πηνελόπη είναι τα στοιχεία αυτά(=πιστή, αφοσιωμένη, μονογαμική σύζυγος), που μας έρχονται στο νου”
Υ.Γ Μια διαφωνία: ΚΑΙ οι τρεις χαρακτήρες της “Πηνελόπης”, υπάρχουν ΗΔΗ στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, ως συνειδητή μεθόδευση του ιδιοφυούς δημιουργού(οι τρεις υποστάσεις, πιο πάνω). Απλά,την εποχή του Αυγούστου, όπως με πληρότητα τεκμηριώνεται στην εργασία, επιλέχθηκε να προβληθεί η εικόνα της άβουλης, υποταγμένης συζύγου.