“….Το έργο- ΈΜΒΛΗΜΑ της Καβάλας και των Καπνεργατικών Αγώνων της πόλης, είναι μέχρι ΣΗΜΕΡΑ ΑΝΥΠΟΓΡΑΦΟ….” (δες στην συνέχεια).
.
Καπνεργάτες σ’ ένα σύντομο διάλειμμα…..έξω από κάποιο από τα 10άδες “Καπνομάγαζα” της “Μητρόπολης του Καπνού” ΚΑΒΑΛΑΣ.
Και…. στο φως όλη η αλήθεια για τις συνθήκες εντός…
.
“Με τα παράθυρα ερμητικά κλειστά, σε…… καλοκαιρινούς μήνες….” Η Φυματίωση ήταν …αναπόσπαστο κομμάτι του καπνεργατισμού.
.
Σημ. Την σπάνια και πολύτιμη παραπάνω φωτογραφία, μου την παραχώρησε ο εκπαιδευτικός Τάσος Τ., γιος Καπνεργάτη, . Είναι ο μικρός της φωτογραφίας, που εκθέτει την πραμμάτεια του με το “κασελάκι” του, στον χώρο εργασίας του πατέρα του (δεκαετία του ’50).
.
Το “Μνημείο του Καπνεργάτη” στην ομώνυμη πλατεία, έργο του Δημήτρη Αρμακόλα. (τοποθετήθηκε το 1986).
Όπως σημειώνει , στην πίσω πλευρά της φωτογραφίας εργαστηρίου που μου έστειλε ο Δ. Αρμακόλας : “ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΗΣ ΚΑΒΑΛΑ , ΟΡΕΙΧΑΛΚΟΣ 2,50 μ. ύψος. 1986. Η φωτογράφιση έγινε όταν το έργο ήταν στο γύψο στο εργαστήρι του Αρμακόλα ” .
.
Ο Δημήτρης ΑΡΜΑΚΟΛΑΣ σε δύο χειρόγραφες επιστολές του (παρότι δεν συναντηθήκαμε ποτέ) μου εμπιστεύθηκε διαδικασίες, σκέψεις και υλικό σχετικά με την δημιουργία του ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΟΥ έργου, για την Καπνεργατούπολη Καβάλα.
.
Θεώρησα και θεωρώ τιμή την εμπιστοσύνη από έναν, από τους κορυφαίους εικαστικούς, δημιουργό σπουδαίων έργων και προσωπικής τεχνοτροπίας.
.
“Αρμακόλας – Μελινα Μερκούρη ,1995 , πηλός”
.
Η πρώτη επιστολή (έκπληξη για μένα η αμεσότητα της απάντησης, με συνοδεία βιβλίων και φωτογραφιών, σε ένα απλό σημείωμα που του έστειλα).
……………………………………………………………………
.
Από την δεύτερη δισέλιδη επιστολή, προς το παρόν το Υ.Γ.
Η επιθυμία του Δ. Αρμακόλα να υπογράψει το έργο του , “Μνημείο του Καπνεργάτη” , δεν πρόκειται να εκπληρωθεί …. Πέθανε ( από ατύχημα) τον Μάιο του 2009 , μέσα στο καινούργιο του εργαστήρι -γλυπτοθήκη. Η τελευταία φράση του στο Υ.Γ : “…πώς τα καταφέρνει η ζωή —-δεν το κατάφερα…” , μοιάζει πλέον με τραγική διαίσθηση !
.
Το έργο- ΈΜΒΛΗΜΑ της Καβάλας και των Καπνεργατικών Αγώνων της πόλης, είναι μέχρι ΣΗΜΕΡΑ ΑΝΥΠΟΓΡΑΦΟ. Το παραπάνω Υ.Γ του ίδιου του δημιουργού του, είναι το μοναδικό σχετικό ντοκουμέντο, με την δήλωση επιθυμίας του να το υπογράψει. Το καταθέτω στην μνήμη του. Κάτι παραπάνω δεν μπορώ να κάνω.
.
Κλείνω αυτό το σύντομο σημείωμα, επιστρέφοντας στις σκληρές αλήθειες του Καπνεργατισμού, που σημαίνει ότι για την Καβάλα η “Εργατική Πρωτομαγιά” ήταν διαρκής πραγματικότητα ζωής.
.
Η ….. “Σπιναλόγκα” της Αν. Μακεδονίας και Θράκης :
Σανατόριο η ” Ελπίς” στην Καβάλα , Το….. “ΝΗΣΙ” των Φυματικών!
Το κτίριο, σε αχρηστία πλέον, όπως είναι σήμερα (2018) αφημένο στην “τύχη” του, χάσκει σαν σκηνικό ταινίας θρίλερ. (Αξίζει πάντως να το επισκεφθείτε. Ένα… κρύωμα θα το νιώσετε).
.
Ο φυματικός ήταν ο απόβλητος της κοινωνίας (από το Διαδίκτυο / αρχείο Βουλουτίδη).
“Α! πόσες φορές, στη σκάλα του Δημοτικού Νοσοκομείου, ευρήκαμε πεταμένους τους φτωχούς φθισικούς, τους οποίους αφήκε ο αδελφός, η γυναίκα και η μάνα ακόμα. …..”
ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ μαρτυρία 1926 / ιατρός Ι. Αστεριάδης, εκ των ιδρυτών του Θεραπευτηρίου. Αυθεντικότερη δεν γίνεται…!
.