Το γυμνό στον Όμηρο και το…. “μόριο” του Απόλλωνα.

εισαγωγικά:
Θα…. προσπαθήσω να δείξω, σε ένα σύντομο σημείωμα, ότι άλλο η  καφενόβια  καθημερινότητα του γυμνού και άλλο  η πολιτισμική (!!!) διαχρονικότητά του.Να δείξω ότι αυτοί οι….. “ξεβράκωτοι” (να  θυμηθούμε και ολίγη επίκαιρη Γαλλική Επανάσταση)  “ΓΥΜΝΟΙ”  Έλληνες  του  8ου… του 5ου π.Χ αιώνα, δεν ήταν  εξώλης και προώλης…., αλλά αυτοί που  γέννησαν  τον  Ελληνικό  Πολιτισμό  και τις  αρχές της Δημοκρατίας. 

Ας μην τ” αφήνουμε, φίλοι μου, να περνούν  «έτσι», όσο κι αν φαίνονται  ασήμαντα  και… μικρά….

………. Τουλάχιστον, οφείλουμε να λέμε στους Ξένους ότι για πολλά των προγόνων μας, μεταξύ αυτών και….. το Γυμνό, δεν είναι  πάντα….. αυτό που νομίζουν…. όπως το νομίζουν……!  

Στο  σημείωμά μας τώρα:

.
Πολύ γενικά να πούμε ότι το γυμνό «καταξιώθηκε»(!) σε δύο «πολιτισμικούς» χώρους παγκοσμίως:
Ο ένας χώρος είναι των πρωτόγονων φυλών, ως εύλογο παρεπόμενο ενός θεωρούμενου «φυσικού» τρόπου ζωής.
Ο άλλος, είναι ο χώρος του Ελληνικού Πολιτισμού.

Μια απόλυτα όμως συνειδητή επιλογή.

Στο εντελώς αντίθετο άκρο της πρωτόγονης αντίληψης.

Από το Διαδίκτυο. Ο Απόλλωνας με την  λύρα του

.
Απόδειξη της Ελληνικής συνειδητότητας για το Γυμνό, η Ελληνική Τέχνη και οι Αθλητικοί αγώνες.

Ας μείνουμε σ” αυτά προς το παρόν,
προσθέτοντας μόνο αυτό το πολύ πολύ σημαντικό:

Ότι η…. Ελληνική γύμνια καθεαυτήν, δεν ήταν πάντα ταυτόσημη με

τον ανεξέλεγκτο Ερωτισμό,  την Χυδαιότητα, την Λαγνεία.

.
Αντίθετα οριοθέτησε δύο μέγιστους αξιακούς όρους ΟΛΩΝ των ανθρώπινων κοινωνιών ΟΛΩΝ των εποχών:
Την «ηθική»….. της ωραιότητας και την «αισθητική»  της…. Ελευθερίας.

.

Στην Επικαιρότητα τώρα:

Με αφορμή και την πρόσφατη ειδησεογραφία για…. το «μόριο» του γυμνού Απόλλωνα στα Ρωσικά χαρτονομίσματα, ας δούμε την Ομηρική άποψη για το γυμνό:

Το Γυμνό στον Όμηρο: (ένα σύντομο ελάχιστο, από μια εργασία που ετοιμάζεται)
Περιορίζομαι σε δύο και μόνο περιπτώσεις από (αρκετές) άλλες σχετικές αναφορες του ποιητή.

.
Όσο κι αν ακούγεται περίεργο, σε πρώτη ανάγνωση,  το γυμνό στον Όμηρο θεωρείται  ντροπή και…. μαγεία. Γι’ αυτό και η  γύμνια «κρύβεται».  Το γυμνό  έχει, στον Όμηρο πάντα, άμεση σχέση μόνο  με την κρεβατοκάμαρα και τις προσωπικές στιγμές. Σε κάθε άλλη περίπτωση, θεωρείται αντιαισθητικό, απρεπές και…. επιζήμιο. (Λίγο μετά θα δούμε ότι το γυμνό είναι και πέραν αυτών).

.
Κατά συνέπεια η αφθονία γύμνιας που βλέπουμε  στις πολύ μεταγενέστερες, με Ομηρικά θέματα, αγγειογραφίες είναι…. ανακριβής και παραπλανητική.

(Ενδεικτικά: Οδυσσέας προς Θερσίτη: Β 260κε

…..μηδ᾽ ἔτι Τηλεμάχοιο πατὴρ κεκλημένος εἴην,
εἰ μὴ ἐγώ σε λαβὼν ἀπὸ μὲν φίλα εἵματα δύσω,
χλαῖνάν τ᾽ ἠδὲ χιτῶνα, τά τ᾽ αἰδῶ ἀμφικαλύπτει….!

κατά λέξη «μετάφραση» (Κακριδή- Καζαντζάκη):

κι ουδέ πατέρα του Τηλέμαχου πια να με κράζουν θέλω,
αν δε σε πιάσω και τα ρούχα σου μεμιάς εγώ σου βγάλω,
το απανωσκούτι, το πουκάμισο και της ντροπής το ρούχο»

(σημείωση: η μετάφραση αφήνει, λαθεμένα, την εντύπωση ξεχωριστού (εσω)ρούχου, που δεν… υπήρχε.

.
Πράγματι και στην εποχή του Ομήρου, όπως και αργότερα, λ.χ τον 5ο- 4ο π.Χ αιώνα οι Έλληνες…… απέφευγαν τα εσώρουχα.
Στο παράθεμα ο κοντός, κυρίως ανδρικός, χιτώνας, παίζει τον ρόλο του εσώρουχου, απλά επειδή ζώνει- καλύπτει ολόγυρα (αμφικαλύπτει) την περιοχή των γεννητικών οργάνων (αιδοία, μήδεα).

.
Εκείνο που διαφοροποιεί το Ομηρικό Γυμνό έγκειται στην…. σκοπιμότητα:
Για τον Δραματικό (!!!) Ποιητή- Λ Ο Γ Ο Τ Ε Χ Ν Η (και μόνο λογοτέχνη) Όμηρο, το ΓΥΜΝΟ είναι δραματουργικό- ποιητικό στοιχείο, με μοναδικό στόχο: Να υπηρετήσει και μόνο την  ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ του έργου!

Όπως και πάλι ενδεικτικά (!) φαινεται στο αμέσως παρακάτω:

.
Γυμνό και μαγεία ή Γυμνό και ανδρική ανικανότητα :  Ιδιαίτερα αποκαλυπτικά  είναι  και όσα, σχετικά με το γυμνό, λέει ο Οδυσσέας  στην Κίρκη :

«…Κίρκη, πώς θέλεις ν’ανέβω τώρα στο κρεβάτι σου, και μόλις γδυθώ  τον «ανδρισμό» μου πάρεις…» (κ 300)

.
Σημ. Είναι προφανές ότι ο Οδυσσέας  φοβάται  ένα είδος  ευνουχισμού  του .

Μήπως δηλαδή  η …μάγισσα Κίρκη τον κάνει μ’ άλλα λόγια  σεξουαλικά ανίκανο, άρα άνανδρο, μόλις τον δει γυμνό («όφρα γυμνωθέντα, ανήνορα θείης» ).

.
Αυτός ο φόβος «ευνουχισμού» απομυθοποιεί το «ισχυρό φύλο», δείχνοντας πόσο ευάλωτος ήταν και είναι ο «γυμνός άντρας» απέναντι στην πανίσχυρη «θηλυκότητα» της γυναίκας.

.
Σχετικά να πούμε ότι ο «φόβος» των ανδρών για το «θηλυκό» είναι αρχετυπικός.

Ένα εντυπωσιακό  παράδειγμα:   Στην προομηρική μυθιστορία (ή μυθολογία, όπως επιμένουμε να την λέμε), άλλωστε αναφέρεται το εξής:

.
Γυναίκες έτρεψαν σε φυγή επιτιθέμενο στρατό, απλώς…. ανασηκώνοντας τον χιτώνα τους.

.
Το τί είδαν οι στρατιώτες, είναι εύκολο να το φανταστούμε.  Το γιατί τρομοκρατήθηκαν όμως  και….
το έβαλαν πανικοβλημένοι στα πόδια…. είναι το ζητούμενο.    (Σημείωση: Όλα έχουν την….. προϊστορική εξήγησή τους…. Όχι όμως προς το παρόν).

.

Ας πάμε όμως σε κάτι πιο βατό (στην… καθημερινότητα του γυμνού) και
ας κλείσουμε, τα περί γυμνού και απουσίας εσώρουχου, με Αριστοφάνη:

για να δούμε ότι γενικά για τους Έλληνες του 5ου π.Χ αιώνα, το γυμνό και οι…. γυμνές  Αριστοφανικές  λέξεις,  δεν ήταν   ταμπού.

(μετάφραση Πολύβιου Δημητρακόπουλου, από το Διαδίκτυο)

.
Χορός γυναικών προς…. γέροντες: 

Και στο πιο τολμηρό.

.

.
ΓΕΡΟΝΤΑΣ (Χορός γερόντων) 

Τὸν σάκανδρον ἐκφανεῖς. (=Κτύπα!  να σου ιδούμε και την τρύπα).

.
ΓΥΝΑΙΚΑ
Ἀλλ᾿ ὅμως ἂν οὐκ ἴδοις καίπερ οὔσης γραὸς ὄντ᾿ αὐτὸν κομήτην,
ἀλλ᾿ ἀπεψιλωμένον τῷ λύχνῳ. 

.
(σημείωση: Και εδώ για να «βγει» η ρίμα=ομοιοκαταληξία, ο μεταφραστής παραποιεί την πρωτότυπη διατύπωση του Αριστοφάνη…… Πράγματι οι Έλληνες τον 5ο π.Χ αι. χρησιμοποιούσαν το «καψάλισμα» ως τρόπο κουρέματος των μαλλιών, αλλά και περιποίησης γενικά των τριχωτών σημείων του σώματος, όπου κι αν αυτά βρίσκονταν….)

.
Υ.Γ Τουλάχιστον, οφείλουμε να λέμε στους Ξένους ότι για πολλά των προγόνων μας, μεταξύ αυτών και το Γυμνό, δεν είναι….. αυτό που νομίζουν….! Όχι όμως με σοβινιστικές ρητορείες και πατριωτικούς αφορισμούς (γελάνε μ’αυτά), αλλά κατά το δυνατόν με…. αποδείξεις.

Υ.Γ 2 ….. Αν διδάσκοντας  (για) τον  θαλασσοκράτορα Μίνωα, μιλούσαμε σε  ΣΗΜΕΡΙΝΑ (!) παιδιά ΚΑΙ για το  αφροδίσιο νόσημά του και τον τρόπο «θεραπείας» του  με την χρήση  προφυλακτικού….

Φοβόμαστε  τις λέξεις…. γυμνές:

.