του Χρυσόστομου Τσιρίδη
.
Όλη σχεδόν η πλατιά, πολυσήμαντη εννοιολογία ζ ω τ ι κ ό τ η τ α ς (!) και ε γ ρ ή γ ο ρ σ η ς που υπάρχει στην Ομηρική “βία”, υιοθετείται από τον Σολωμό, ως προϋπόθεση επιτυχίας του Αγώνα της Εθνικής Ανεξαρτησίας του 1821..
Είναι γεγονός ότι στις μέρες μας, η “βία” έχει μόνο αρνητικό περιεχόμενο. Είναι άλλωστε κοινώς παραδεκτή η άποψη “Η βία είναι καταδικαστέα από όπου κι αν προέρχεται”.
.
Σκέφτηκα ότι ίσως μια περιήγηση στην εννοιολογία της λέξης, θα ήταν
χρησιμότερη, με δεδομένο ότι…
χρησιμότερη, με δεδομένο ότι…
.
…η λέξη “βία ή βιά” υπάρχει και στον Εθνικό μας Ύμνο (και δεν σημαίνει…. βιασύνη ή ωμή βία, όπως συνήθως ερμηνεύεται), προκαλώντας αμηχανία πολλές φορές.
.
Τουλάχιστον να γνωρίζουμε τις καταβολές της λέξης και την ακολουθία εννοιών (παρακάτω). Από κει κι ύστερα ο καθείς μπορεί να έχει και να λέει την άποψή του.
.
Έχουμε το ΟΡΥΧΕΙΟ της Ελληνικής γλώσσας, που σημαίνει και την πηγή για τις περισσότερες γλώσσες του Πλανήτη.
.
Τί εννοούσε ο Ό μ η ρ ο ς με την λέξη “βία” (βίη):
.
.
1) δύναμη ζωής / βίη= η ίδια η ζωή (βίος), το ΕΝΣΤΙΚΤΟ ζωής / η φυσική ζωτικότητα.
2) απλά δύναμη / ρώμη
3) πνευματική δύναμη (βίη εν φρεσί=εγρήγορση / ατομική και συλλογική μνήμη ως μορφή αντίστασης / επαναστατικότητα. Όχι κατανάγκη μόνο “βία σκέψης”= εκδικητικότητα / μοχθηρία κλπ).
.
4) Η ξεχωριστή δύναμη των εκάστοτε μπροστάρηδων / ηγητόρων της φυλής, όπως “βίη Ηρακλήος= η δ ύ ν α μ η του Ηρακλή” / βίη Αχιλλήος κλπ.
5)Και εκ του αποτελέσματος, η βία σήμαινε ενδοξότητα / γενναιότητα / ιερότητα
.
Τέλος, δεν λείπει από την Ομηρική νοηματοδότηση και η περίπου σημερινή αρνητική μ ο ν ο σ ή μ α ν σ η της λέξης (Ομηρικός ρεαλισμός της…. καθημερινότητας):
6) βία= κάθε βίαιη πράξη / βιαιοπραγία / παραβίαση / πίεση / εξαναγκασμός κλπ
.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ στο ερώτημα του τίτλου:
.
Σ Υ Ν Θ Ε Σ Η πολλών από τα παραπάνω Ομηρικά είναι και η λέξη “βία
ή βιά” στον Σολωμικό στίχο του Εθνικού μας Ύμνου:
.
“που με… β ι α μετράει την γη”= βίαιη σύγκρουση με τον κατακτητή, στην βάση του ΟΡΙΑΚΟΥ διλήμματος αυτοθυσίας: νίκη ή θανή /
ή βιά” στον Σολωμικό στίχο του Εθνικού μας Ύμνου:
.
“που με… β ι α μετράει την γη”= βίαιη σύγκρουση με τον κατακτητή, στην βάση του ΟΡΙΑΚΟΥ διλήμματος αυτοθυσίας: νίκη ή θανή /
με δύναμη ζωής / αποφασιστικότητα / ηρωισμό ξεχωριστών αγωνιστών-ηγητόρων
.
με πνευματική δύναμη σκέψης (“βίη εν φρεσί”) όλων=κ ο ι ν ή πίστη στην απελευθέρωση της προγονικής γης (“πατρίδος γ α ί α ς”), στην ιερότητα της Εθνικής Ελευθερίας.
(Ιστορικό αντίστοιχο το… Παλαιολόγειο οριακό=βίαιο “κοινή ΓΝΩΜΗ αποθανούμεν”, τέτοιες μέρες και ΤΟΤΕ που “εάλω η Πόλις”)
.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η “βία” στον Όμηρο και στον Σολωμό, κυρίως υπηρετεί το ΑΓΑΘΟ της ΖΩΗΣ και της ΑΞΙΟΠΡΕΠΟΥΣ π ρ ο ο π τ ι κ ή ς της.
Ο Σολωμός άλλωστε το… διακηρύσσει: “δεν το ‘λπιζα να ‘ναι η ζωή μέγα καλό και πρώτο“
.
Υ.Γ Στο 5λεπτο βίντεο “το σχόλιο του Χρυσόστομου Τσιρίδη στον Όμηρο στο youtube” (όπως το τιτλοφόρησε η ΟΛΥΜΠΙΑ), διαφαίνεται η ανάλογη στόχευση του Ομήρου. Ενδεικτικά να πω για ένα σημείο στο βίντεο, όπου αναφέρομαι στην αποσιώπηση της τύχης των γυναικών του νόστου.
.
Ο Όμηρος αποσιωπά την τύχη των γυναικών του νόστου, εκτός των άλλων ΚΑΙ για να “διασώσει” το Δικαίωμα στην ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ ζωής και αυτών των γυναικών.