.
Με αφορμή το άρθρο,
να ξεκινήσω από μια υπόθεση: Να ΦΑΝΤΑΣΤΟΥΜΕ, λίγο μετά τον Όμηρο, έναν ΑΤΤΙΚΙΣΤΗ,αυτά τα κολλημένα μυαλά, να λέει το γνωστό ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΙΚΟ:
.
“Γεννάται, ΜΗ ΛΕΓΗΣ. ΑΔΟΚΙΜΟΝ γαρ. Γίγνεται ΝΑ ΛΕΓΗΣ. Ομηρικόν γαρ” (!).
.
Από πόσο ΠΛΟΥΤΟ (λέξεων και εννοιών) θα είχε στερήσει (με πρόσχημα τον Όμηρο) την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Αυτά για τυχόν σημερινούς “Αττικιστές”.
.
Στο θέμα μας όμως.
Γίγνεται-Γεννάται. Χριστούγεννα ή Χριστούγενα.
.
Ένα ακόμη θέμα των ημερών, μετά το…. Ομηρικό “Χριστουγεννιάτικο”
παραμύθι που δημοσίευσα πρόσφατα.
.
(τίτλος “Μια ιδανική χώρα του Ομήρου,
σαν Χριστουγεννιάτικο παραμύθι”)
.
Στον Όμηρο κυρίαρχο είναι το ρήμα “γιγνεται”.
.
Ρήμα “γεννάται”, στον Όμηρο πάντα, δεν υπάρχει (!).
.
Το συναντάμε αργότερα, ως συγγενικό του γίγνεται, στην κλασική περίοδο
και καθιερώνεται κυρίως στην ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΗ ΚΟΙΝΗ.
.
Με την εμφάνιση του “γεννάται”, αρχίζει το παιχνίδι, με πολλές φάσεις,
που πλούτισε την εκφραστικότητα της γλώσσας μας.
.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ (και μόνο) τα παρακάτω.
.
“Δαρείου και Παρισάτιδος ΓΙΓΝΟΝΤΑΙ παίδες δύο…”. Γιατί όχι “γεννώνται”;
(τέσσερις αιώνες ΜΕΤΑ τον Όμηρο)
.
Πότε και γιατί λέμε “γίγνονται”; / Πότε και γιατί λέμε “γεννώνται”;
.
Εύκολη η απάντηση;
.
Όχι. Οι δαιδαλώδεις, μυστήριοι δρόμοι της ΟΜΙΛΟΥΜΕΝΗΣ (δες και βίντεο στο τέλος).
.
“γέννηση” ενός Έθνους Ή “γένεση” ενός Έθνους;
.
Εάν “γέννηση ενός Έθνους”…. ΤΟΤΕ
γιατί “παλιγγενεσία” Και όχι “παλιγγέννηση”;
.
“Αναγέννηση”. Γιατί όχι “Αναγένεση”. (ήδη 14ος μ.Χ αιώνα)
Ανα-γεννάται ή Ανα-γίγνεται;
.
Γιατί “εκ γενετής” και όχι “εκ γεννήσεως”.
.
Εάν… “γεννηθείς”, ΤΟΤΕ γιατί “γόνος” / “γένος”/ “γενιά”
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Λέμε λ.χ “Στην ΓΕΝΙΑ του ’30, ανήκουν όσοι ΓΕΝΝΗΘΗΚΑΝ στις αρχές του 20ού αιώνα”
.
Και γιατί “γενέθλια”, μια πολύ συγκεκριμένη επέτειος… “ΓΕΝΝΗΣΗΣ”.
.
Και πάλι όμως, εάν “γόνος” / “γένος”/ “γενιά”, ΤΟΤΕ γιατί στην Ομιλούμενη
“γέννημα- θρέμμα” και όχι “γόνος-θρέμμα”;
.
Εάν “γεννήτορες”, τότε γιατί “γονείς”, “πρόγονοι”;
.
“Βίβλος ΓΕΝΕΣΕΩΣ…”, αλλά αμέσως μετά “Αβραάμ ΕΓΕΝΝΗΣΕ…Ιακώβ”.
Γιατί όχι λ.χ “από Αβράαμ ΕΓΕΝΕΤΟ…” (όπως “ΓΙΓΝΟΝΤΑΙ παίδες δύο…”)
.
Βγάλατε καμιά άκρη; Εγώ προσωπικά όχι.
.
Έχω όμως μια απάντηση:
.
Το ΘΕΙΟ δώρο, το θεϊκό δώρο της ΟΜΙΛΟΥΜΕΝΗΣ Γλώσσας και οι
μυστηριώδεις, ανεξιχνίαστες ενίοτε (ΕΥΤΥΧΩΣ), ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ της.
Υ.Γ Ποιες λέξεις- εκφράσεις χρησιμοποιούσε ο Όμηρος για την “γέννηση”. Σε ξεχωριστό σύντομο σημείωμα.
.
Δείτε και το βίντεο “περίεργες διαδρομές της γλώσσας”.